Báo cáo Một số biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ 5-6 tuổi A3 tại trường Mầm non Tam Đa

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trẻ em hôm nay là thế giới ngày mai, trẻ em sinh ra có quyền được chăm sóc và bảo vệ. Vì thế, giáo dục trẻ mầm non vừa là quyền lợi, vừa là nghĩa vụ của mỗi con người đối với xã hội, đối với cộng đồng. Ngay từ lúc sinh ra trẻ em như một tờ giấy trắng, các em luôn phải chịu sự tác động rất lớn của môi trường xung quanh. Môi trường ảnh hưởng lớn đối với cuộc sống và sinh hoạt hàng ngày của trẻ.
   	  Để trẻ được mạnh khỏe, bình an có cuộc sống vui - khoẻ, thoải mái và bổ ích thì cần cho trẻ sống trong môi trường an toàn, vì  vậy nhiệm vụ trong tâm đối với ngành giáo dục mầm non là cung cấp cho trẻ những hiểu biết ban đầu về môi trường sống của bản thân và môi trường sống của con người nói chung, để trẻ có hành vi ứng xử phù hợp giữ gìn và bảo vệ môi trường, biết sống hòa nhập vào môi trường nhằm đảm bảo sự phát triển lành mạnh về cơ thể và trí tuệ. Cơ thể trẻ còn non yếu, rất dễ bị các yếu tố về môi trường tác động làm ảnh hưởng tới sức khoẻ và sự phát triển trí tuệ của trẻ. Vì vậy, trẻ em cần phải được sống trong một môi trường thật sự an toàn, không bị ô nhiễm. Muốn làm được điều đó thì trước hết chúng ta phải xây dựng cho trẻ tự ý thức về vệ sinh và biết bảo vệ môi trường trong đời sống hàng ngày. Đây là một nhiệm vụ hết sức quan trọng để đào tạo thế hệ trẻ ngay từ tuổi ấu thơ nhằm hình thành cho trẻ kỹ năng, thói quen tốt về bảo vệ môi trường.
Mỗi chúng ta ai cũng nhận thức được tầm quan trọng của sức khỏe đối với bản thân, không có sức khỏe con người sống đâu còn ý nghĩa. “Người khỏe mạnh thì có trăm điều ước, người đau ốm thì chỉ ước một điều” chắc hẳn ai cũng đoán được điều ước đó là có sức khoẻ. Nhưng vấn đề đặt ra là làm thế nào để mỗi người đều có một sức khỏe tốt, thì ngoài những yếu tố về dinh dưỡng, thể dục thể thao tinh thần thoải mái... thì môi trường sống trong lành không bị ô nhiễm đóng một vai trò vô cùng quan trọng.
Việc giáo dục cho trẻ trong thời điểm hiện tại chính là hành trang đầu tiên để trang bị cho trẻ. Những kiến thức cần thiết về vấn đề bảo vệ môi trường mà đặc biệt là trong thời điểm hiện tại nó đang trở thành một thực trạng báo động ở mức độ ô nhiễm tăng cao. Hơn nữa hiện nay dịch bệnh corona và các dịch bệnh theo mùa còn đang diễn biến phức tạp. Cho nên hơn bao giờ hết chúng ta cần đẩy mạnh việc bảo vệ môi trường, đây cũng là những bước đầu tiên tập cho trẻ những thói quen bảo vệ môi trường, để sau này chúng ta sẽ có những người công dân có ý thức, có hành vi văn minh góp phần xây dựng một đất nước “ xanh - sạch - đẹp”.
Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường trong nhà trường là một trong những giải pháp quan trọng xây dựng môi trường thân thiện học sinh tích cực cũng như giúp các em hình thành thói quen và lan tỏa điều tích cực. Đồng thời người lớn là tấm gương để trẻ noi theo, hãy dạy trẻ biết yêu quý bảo vệ môi trường ngay từ những việc làm nhỏ nhất vì bảo vệ môi trường cần có sự chung tay của cả cộng đồng bất kể tuổi tác.
Là một giáo viên mầm non đang trực tiếp giảng dạy trên lớp, tôi nhận ra một điều vô cùng quan trọng trong công việc của mình là cần giáo dục trẻ ý thức bảo vệ môi trường ngay từ bậc học mầm non vì khi trẻ có ý thức bảo vệ môi trường thì nó sẽ khắc sâu trong tâm trí của trẻ trong cuộc sống hiện tại cũng như tương lai.
Ä Xuất phát từ những lý do trên tôi đã giành nhiều thời gian nghiên cứu, chọn đề tài “Một số biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ 5 - 6 tuổi A3 tại trường mầm non Tam Đa”.
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Thực trạng
1.1. Ưu điểm
 - Cơ sở vật chất lớp tôi được trang bị đầy đủ đồ dùng đồ chơi, môi trường an toàn và thân thiện.
 - Một số phụ huynh rất quan tâm đến con em mình, thường xuyên đưa đón trẻ đi học chuyên cần và trao đổi tình hình sức khỏe, học tập, vui chơi của trẻ khi ở nhà cũng như ở trường với giáo viên phụ trách lớp.
 - Bản thân tôi đã được đào tạo đạt trình độ Đại học, có tinh thần học hỏi, nhiệt tình trong giảng dạy, yêu nghề mến trẻ, luôn tìm tòi vận dụng các phương pháp, hình thức đổi mới vào các hoạt động nhằm thu hút trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động.
1.2. Hạn chế và nguyên nhân hạn chế 
Đội ngũ giáo viên chưa được đào tạo cơ bản về bảo vệ môi trường nên kiến thức còn hạn chế nên chưa đi sâu giáo dục trẻ bảo vệ môi trường, chính vì điều đó mà ý thức của trẻ chưa cao.
Công tác bồi dưỡng, trao đổi chuyên môn giữa các giáo viên về giáo dục trẻ bảo vệ môi trường còn hạn chế.
Trong thực tế những tài liệu hướng dẫn giáo dục trẻ bảo vệ môi trường ở trường mầm non còn ít. Điều đó cũng gây những khó khăn cho giáo viên trong việc thực hiện nội dung trên.
Nhận thức của một số phụ huynh trong việc giáo dục trẻ bảo vệ môi trường chưa cao, chưa biết phối hợp với cô giáo để thực hiện.
Sự hợp tác giữa cha mẹ và cô giáo có những khó khăn như: nhiều phụ huynh chưa quan tâm việc giáo dục trẻ bảo vệ môi trường. Bên cạnh đó một số phụ huynh mải mê công việc của mình không quan tâm đến con mà giao cho ông bà hoặc người giúp việc chăm sóc, và đưa đón con hàng ngày, nên trẻ thích làm gì đều đáp ứng ngay không cần biết điều đó có hại cho môi trường xung quanh.
 Bản thân chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc giáo dục môi trường cho trẻ. Trong quá trình soạn giảng chưa chú ý đến việc lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường vào các tiết dạy và hoạt động giáo dục. Đặc thù của mầm non là cả ngày ở với trẻ nên chưa có nhiều thời gian để nghiên cứu, đọc sách báo, xem các phương tiện thông tin đại chúng nói về môi trường. 
 Đa số trẻ ở tuổi mầm non rất hiếu động, tư duy đôi lúc chưa bền vững nên nhiều trẻ còn ném vỏ sữa, vỏ bim bim...xuống đất. Hay nhiều lúc trẻ vẫn chạy nhảy một cách vô tư chưa biết nhặt rác ngay dưới chân mình để bỏ vào thùng, chơi chạy quá đà giẫm hết lên cả vườn hoa của trường, thậm chí còn bẻ cành cây, bẻ hoa vườn trường, đi vệ sinh, rửa tay quên khoá vòi nước lại.....
 Một số phụ huynh thường xuyên mua quà vặt cho trẻ, ăn sáng vứt rác không đúng nơi quy định, phụ huynh kết hợp chưa cao với cô giáo trong công tác giáo dục vệ sinh bảo vệ môi trường cho trẻ tại gia đình.
Một số phụ huynh khi đưa đón con em mình đi học còn chạy xe vào sân trường bụi bẩn, khói trong xe làm ô nhiễm môi trường của trường...
BẢNG 1: KHẢO SÁT Ý THỨC VÀ THÓI QUEN BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TẠI LỚP NĂM HỌC 2021 - 2022
Nội dung tiêu chí khảo sát

Tổng số trẻ
Đạt
Chưa đạt
Số trẻ

Tỷ lệ
%
Số trẻ
Tỷ lệ
%
Biết chăm sóc và bảo vệ cây
25
18/25
72
7/25
28
Biết giữ gìn trật tự vệ sinh công cộng, vệ sinh trường lớp
15/25
60
10/25
40
Biết cất dọn đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy định
20/25
80
5/25
20
Không vứt rác ra đường, biết gom rác vào thùng rác
13/25
52
12/25
48
Phân biệt được hành động đúng, sai với môi trường
19/25
76
6/25
24

Qua kết quả khảo sát tôi nhận thấy rằng ý thức của trẻ trong việc bảo vệ môi trường còn nhiều hạn chế. Từ thực tế trên tôi lựa chọn và đưa các các biện pháp giáo dục phù hợp để cung cấp kiến thức cho trẻ một cách có hiệu quả nhất.
2. Biện pháp thực hiện 
2.1.Biện pháp 1: Tích hợp, lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ môi trường trong các hoạt động hàng ngày 
Ngay từ đầu năm học căn cứ theo nhiệm vụ năm học của phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Yên phong, Trường Mầm non Tam Đa tôi xây dựng kế hoạch chương trình chăm sóc giáo dục có tích hợp, lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ môi trường trong các hoạt động hàng ngày như:
*Thông qua hoạt động học: Trẻ được tham gia nhiều vào các hoạt động khác nhau: Phát triển thể chất, khám phá khoa học, âm nhạc, làm quen tác phẩm văn học, hoạt động tạo hình... mỗi hoạt động trên đều có những đặc trưng riêng và có ưu thế khác nhau như: Trẻ quan sát, đàm thoại, thực hành trải nghiệm, thí nghiệm, chơi các trò chơi.....với trẻ để trẻ nhận ra được những việc làm tốt, không tốt, những hành động đúng – hành động không đúng kích thích trẻ suy nghĩ, bộc lộ tình cảm, có thái độ phù hợp với môi trường trong và ngoài lớp học. 
Ví dụ: Chủ đề thế giới thực vật 
Giáo dục trẻ biết quá trình phát triển của cây và ích lợi của cây xanh với môi trường sống, biết chặt phá rừng bừa bãi làm cho môi trường ô nhiễm, thiên tai xảy ra nhiều và nghiêm trọng ảnh hưởng tới đời sống của con người. 
 Khám phá khoa học "Cây xanh quanh bé" tôi đã dùng giải pháp sau: Tôi chuẩn bị đồ dùng cho trẻ bằng vỏ hộp sữa chua để trẻ gieo hạt hay chuẩn bị những vỏ chai nhựa, vỏ chai nước rửa chén, hay chai nước giặt cắt ra...để cho trẻ làm thí nghiệm“ trồng cây". Qua đó, trẻ được tự tay gieo trồng và mục đích của tôi là trẻ được thực hành và hàng ngày quan sát chăm sóc để trẻ biết thứ tự phát triển của cây. 
Bé trồng cây vào vỏ chai, vỏ hộp sữa
Hay tôi chuẩn bị cho trẻ những nguyên vật liệu từ thiên nhiên để làm những đồ dùng, đổ chơi, con vật ngộ nghĩnh như: lá mít để làm con trâu, lá dừa để làm đồng hồ, chong chóng... qua đó giáo dục trẻ biết yêu quý thiên nhiên
Bé làm đồ chơi từ lá cây
 Hay tiết hoạt động âm nhạc bài hát “Cùng nhau bảo vệ môi trường” nhạc và lời nước ngoài: (Jang Young Song) tôi còn giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ bằng cách giáo dục trẻ qua bài hát: 
 Cô hỏi: Trong bài hát, rác trước khi vứt vào thùng phải làm gì?( Phải phân loại rác) Bài hát nên khuyên chúng ta nên phân loại rác trước khi cho vào thùng rác, phải luôn ý thức sử dụng lại các đồ vật có thể dùng được. 
Sưu tầm bài hát, bài thơ, câu đố, hò vè... về các loài cây để trẻ biết được ích lợi của cây đối với con người từ đó trẻ có thái độ yêu quí biết chăm sóc bảo vệ cây xanh. (không bứt lá, bẻ cành, lá, hoa, không giẫm lên cây, hoa...). Bên cạnh đó tôi mở rộng tìm những video về những cây thực vật sống trong lòng Đại Dương cho trẻ tìm hiểu và cung cấp cho trẻ thấy được môi trường biển đang bị ô nhiễm do con người xả rác bừa bãi, nước thải từ các nhà máy xí nghiệp hay do khai thác chặt phá cây trồng ven biển và các loại tảo, rong biển quá mức..
Kết quả: Trẻ biết được sự phát triển của cây xanh,tận dụng các nguồn nguyên liệu từ thiên nhiên để làm một số đồ dùng, đồ chơi...Trẻ biết mối quan hệ nơi sinh sống của nhiều loại động thực vật. 
Như vậy việc lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua hoạt động học quả thật rất phong phú, đa dạng khi chúng ta biết lồng ghép tích hợp để giúp trẻ có những kiến thức hiểu biết về chăm sóc cho bản thân, về môi trường xung quanh gần gũi với bản thân, biết sử dụng và giữ gìn đồ dùng luôn sạch sẽ gọn gàng, ngăn nắp.... biết sống vì môi trường, bảo vệ và giữ gìn môi trường, có thái độ đúng với môi trường một cách tích cực và hiệu quả.
* Giáo dục bảo vệ môi trường thông qua hoạt động vui chơi.
sHoạt động chơi mang tính tích hợp cao trong giáo dục trẻ.
 Ví dụ: 
- Góc phân vai: thông qua các trò chơi phân vai, trẻ đóng vai và biết thể hiện các công việc của người làm công tác bảo vệ môi trường như: Trồng cây, chăm sóc cây, tìm thu gom rác...xung quanh khu vực của lớp mình. Ở nhóm chơi gia đình: biết dọn dẹp nhà cửa, lau chùi nền nhà sạch sẽ, quần áo gấp gọn gàng, ngăn nắp, đồ dùng gia đình giữ gìn không rơi vỡ, quét màng nhện ...trước khi ăn phải rửa tay, rửa mặt sạch sẽ nhắc nhở mọi người phải sống tiết kiệm.
- Góc xây dựng: Xây dựng công viên cây xanh, xây vườn hoa,sắp xếp đồ dùng ngăn nắp hợp lý.
- Góc nghệ thuật: Múa hát những bài hát theo chủ đề, tạo những nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu, dùng xong cất đúng nơi qui định...
- Góc thiên nhiên: Bác làm vườn chăm sóc vườn cây, lau lá, nhổ cỏ, tưới cây, nhặt lá khô, trồng cây, gieo hạt, chơi với cát nước (chơi xong phải rửa tay, chân bằng xà phòng, lau khô tay bằng khăn sạch ...)
Kết quả : Trẻ phấn khởi vui vẻ được tham gia hoạt động và đã thực hành rất tốt các vai của mình.
* Giáo dục bảo vệ môi trường thông qua hoạt động ngoài trời.
Hoạt động ngoài trời là hoạt động trẻ đảm bảo tính tích cực của trẻ và củng cố kiến thức của trẻ về môi trường xung quanh, giáo dục cho trẻ những hành vi, thói quen nơi công cộng. Đặc biệt trường có khuôn viên xanh – sạch – đẹp, rộng rãi có môi trường cây xanh, có vườn rau, có khu vui chơi, sân trường sạch sẽ, thoáng mát. Thông qua hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ quan sát cây cối, vườn rau, vườn hoa, nhặt lá rụng...giúp cho trẻ biết chăm sóc và bảo vệ cây, không bẻ cành ngắt lá, có ý thức lao động nhặt lá rụng sân trường... 
Ví dụ: Cho trẻ quan sát vườn rau tôi gợi ý cho trẻ nói lên những gì trẻ nhìn thấy; đặc điểm các loại rau, ích lợi của chúng đối với cơ thể, làm gì để rau luôn xanh tốt, nếu rau không được tưới nước, nhổ cỏ thì điều gì sẽ xảy ra, vì sao? Với những câu hỏi đó trẻ sẽ tự nêu lên ý kiến của mình.
Bé quan sát, chăm sóc vườn rau
Qua đó giáo dục trẻ biết yêu quý thiên nhiên, gần gũi, thân thiện với môi trường, mong muốn được tham gia bảo vệ môi trường, rèn kĩ năng bảo vệ môi trường...
2.2. Biện pháp 2: Giáo dục bảo vệ môi trường thông qua hoạt động mọi lúc mọi nơi 
*Giáo dục bảo vệ môi trường thông qua hoạt động đi dạo đi thăm.
Tôi cho trẻ được đi thăm quan môi trường trong lớp học của những lớp học khác, khu vực quanh trường, yêu cầu trẻ nhận xét về vệ sinh môi trường ở tại nơi đó và tìm ra cách khắc phục bảo vệ môi trường.
 Ví dụ: Trong buổi đi dạo xung quanh trường, tôi tạo hình huống cho trẻ quan sát các khu vực trong trường, quan sát sân trường và cho trẻ phát hiện ra những điều khác lạ trên sân trường: Lá cây rụng, có vỏ hộp sữa trên sân trường... Từ đó tôi sẽ đặt câu hỏi gợi ý cho trẻ:
+ Các con thấy lá cây, vỏ bánh, vỏ kẹo hay vỏ hộp sữa các con sẽ làm gì?
+ Vì sao chúng ta phải làm như vậy?
Sau đó cô cùng trẻ sẽ nhặt hết rác bỏ vào thùng rác và tiếp tục hỏi trẻ:
+ Các con thấy sân trường mình bây giờ như thế nào?
+ Khi trường mình đã sạch đẹp rồi thì các con cảm thấy như thế nào?
Và giáo dục cho trẻ biết, ở bất kì nơi nào, hoàn cảnh nào khi có rác các con phải vứt đúng nơi quy định và nên khi thấy rác các con nhặt bỏ vào thùng rác.Từ đó sẽ hình thành thói quen giữ gìn vệ sinh môi trường cho trẻ, trẻ có nề nếp và sẽ có ý thức hơn
Bé nhặt rác bỏ vào thùng
Kết quả: Trẻ hứng thú khi có những việc làm thiết thực với môi trường.
* Giáo dục bảo vệ môi trường thông qua tổ chức giờ ăn, giờ ngủ 
Đây là hoạt động nhằm hình thành các nề nếp thói quen trong sinh hoạt, đáp ứng sinh lí, trẻ được vui vẻ và thoải mái như : Tôi thường xuyên nhắc trẻ phải biết kê bàn ngay ngắn, biết lấy dĩa ( đựng cơm rơi vãi, đựng xương... ). Sau đó ra xếp hàng rửa tay bằng xà phòng theo qui trình 6 bước.( cô bao quát nhắc nhở trẻ thực hiện) Trong khi ăn cô nhắc trẻ ăn ngon miệng, nhai kỹ, ăn hết xuất, khi ho phải lấy tay che miệng, không nói chuyện trong khi ăn tạo những thói quen văn minh lịch sự trong khi ăn. Ăn xong biết xếp bát, thìa vào nơi quy định một cách gọn gàng, sau đó trẻ đi lau miệng, nhắc nhở trẻ tiết kiệm nước bằng cách lấy cốc hứng nước, không vặn vòi nước chảy liên tục khi rửa tay. Nhắc trẻ giữ gìn vệ sinh phòng, nhóm sạch sẽ, đi vệ sinh phải đúng nơi quy định, đi xong nhớ dội nước sạch sẽ, sau đó biết xếp giường ngay thẳng, biết lấy gối đi ngủ, biết gấp mền và để đúng nơi quy định.
Trẻ ăn tại trường
Giờ ngủ của bé
Kết quả : Trẻ có ý thức gọn gàng, ngăn nắp và có ý thức xây dựng bảo vệ môi trường chung.
*Giáo dục bảo vệ môi trường thông qua hoạt động nêu gương
Hoạt động nêu gương cũng là một trong những hoạt động để tôi giúp trẻ có ý thức bảo vệ môi trường một cách có hiệu quả.Vào những buổi nêu gương cô cho trẻ kể những việc làm tốt giúp cô giáo và các bạn như: biết kê bàn ăn, biết gấp khăn, biết đổ khay thức ăn thừa vào nồi, biết nhặt rác để vào thùng, xếp ghế, có kỹ năng sống như biết chào hỏi, khi mắc lỗi với cô hoặc bạn thì biết xin lỗi, khi có người khác giúp đỡ hay cho quà thì biết cảm ơn...Trong những buổi nêu gương như vậy đã giúp trẻ làm tốt hơn những công việc hàng ngày trẻ lao động giúp cô. Tôi đã tuyên dương trẻ, khích lệ trẻ kịp thời và cho trẻ được cắm cờ, trong đó tôi rất chú trọng đến vấn đề giáo dục bảo vệ môi trường bằng cách tuyên dương, khen ngợi những trẻ đã làm giúp cô như nhặt lá rụng, quét lớp, lau bàn, cất gối, tiết kiệm nước khi rửa tay, rửa chân....
*Giáo dục bảo vệ môi trường qua hoạt động lao động 
- Giáo viên có sự phân công rõ ràng các trẻ thực hiện lao động làm sạch lớp theo tổ, các tổ làm có phân công nhiệm vụ rõ ràng 
+ Tổ 1: Thu gom rác xung quanh lớp (nhặt giấy vun, vỏ bim bim, vỏ hộp sữa, thu gom lá bỏ vào thùng rác)
 + Tổ 2: Lau đồ dùng, đồ chơi, các giá để đồ chơi của lớp. 
 + Tổ 3: Sắp xếp đồ chơi đúng nơi quy định
Kết quả : Hình thành cho trẻ ý thức tự lập, tự giác và tinh thần đoàn kết cùng nhau bảo vệ môi trường.
Bé giữ gìn lớp học sạch sẽ
Kết quả: Trẻ hứng thú say mê tích cực rõ rệt hơn với việc bảo vệ môi trường
2.3.Biện pháp 3: Giáo dục bảo vệ môi trường tích hợp qua các kênh tuyên truyền 
Trong giai đoạn hiện nay, việc ứng dụng và sử dụng công nghệ thông tin vào công tác giảng dạy là vô cùng quan trọng, sử dụng công nghệ thông tin giúp cho trẻ có tư duy trực tiếp để phát huy tính tích cực của trẻ, trẻ hứng thú bao nhiêu thì kết quả đạt được càng lớn.Nếu lựa chọn đề tài để dạy trẻ trên mọi tiết học mà chỉ có tranh ảnh không thì trẻ rất dễ bị nhàm chán, chất lượng trẻ chắc chắn sẽ không cao. Chính vì vậy mà tôi luôn tìm tòi học hỏi cách làm các hiệu ứng PowerPoint.
Tôi luôn sưu tầm những tài liệu nói về môi trường và vào những giờ đón, trả trẻ tôi thường mở trên máy vi tính cho trẻ xem như những hình ảnh như :Tệ nạn chặt phá rừng, lũ lụt, thiên tai, dịch cúm gia cầm, đốt rừng lấy củi. Rồi những hình ảnh trẻ em tắm nước bẩn, phóng uế bừa bãi, tắm cùng với trâubên cạnh đó tôi sưu tầm những hình ảnh mang tính giáo dục treo ở góc tuyên truyền như :Trẻ tích cực diệt ruồi muỗi, rửa tay đúng dưới vòi nước, hình ảnh bé tiết kiệm điện
Qua những hình ảnh đó tôi có thể tiến hành ứng dụng dạy trẻ trên tiết học hoặc trong các hoạt động để khắc sâu kiến thức giáo dục môi trường cho trẻ.
Ảnh: Trẻ xem những hình ảnh về môi trường 
 	2.4. Biện pháp 4: Tuyên truyền và phối hợp với phụ huynh trong công tác giáo dục môi trường 
Phụ huynh là người luôn sát cánh bên tôi trong việc giáo dục bảo vệ môi trường. Qua giờ đón, trả trẻ tôi luôn nhắc phụ huynh nhắc nhở trẻ để giày dép lên giá và cất đồ dùng vào ngăn tủ cá nhân của mình. Khi nhìn thấy vỏ bánh, kẹo, vỏ sữa nhắc cá